شیرآلات صنعتی و ساختمانی نقش حیاتی در مدیریت و کنترل جریان سیالات در هر سیستم لوله کشی ایفا می کنند. در میان انواع گوناگون شیرآلات, شیر فلکه کشویی به دلیل عملکرد مطمئن در قطع و وصل کامل جریان, از پرکاربردترین ها به شمار می آید. در بازار ایران, برند کیز ایران (Kiz Iran) به عنوان یکی از پیشگامان و معتبرترین تولیدکنندگان شیرآلات برنجی, محصولاتی با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی عرضه می کند. شیر فلکه کشویی برنجی کیز ایران, نمادی از کیفیت ساخت ایرانی, در بسیاری از پروژه های تاسیساتی, آبرسانی, نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
معرفی شیر فلکه کشویی کیز ایران: ساختار و مزیت ها
شیر فلکه کشویی, که گاهی با نام شیر دروازه ای نیز شناخته می شود, شیری است که برای قطع و وصل کامل جریان سیال در خطوط لوله طراحی شده است. مکانیزم عملکرد این شیرها ساده و کارآمد است; با چرخش دستگیره, یک دیسک یا گوه به صورت عمودی بالا و پایین رفته و جریان را به طور کامل باز یا مسدود می کند.
مشخصات فنی برجسته
جنس بدنه: آلیاژ برنج فورج پذیر. استفاده از روش فورجینگ (Forging) در تولید بدنه, فاصله مولکولی فلز را تا حد امکان کاهش داده و مقاومت بدنه را در برابر فشار و ضربات بالا می برد. این ویژگی باعث می شود شیر توانایی تحمل فشار کار بیشتری داشته باشد.
استانداردها: تولید بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره ۳۶۶۴ و مشخصات دنده ها مطابق استاندارد EN ISO-228 (استانداردهای بین المللی رزوه های لوله).
فشار کاری: عموماً در دو سطح فشار ۱۶ بار (PN16) و ۲۰ بار (PN20) تولید می شوند که نشان دهنده توانایی تحمل فشار بالا در شرایط مختلف کاری است.
دمای کاری: معمولاً تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد را تحمل می کنند که امکان استفاده در سیستم های آب گرم, بخار کم فشار و سیالات با دمای بالا را فراهم می کند.
آب بندی پیشرفته: یکی از مزایای کلیدی شیرهای کشویی کیز ایران, تعبیه دو عدد اورینگ مخصوص از جنس NBR بر روی شفت (میل شیر) عمودی است. این اورینگ ها آب بندی در ناحیه بالای درپوش را تقویت کرده و نیاز به رگلاژ مکرر مهره شش پر برای آب بندی را از بین می برند و به طول عمر مفید شیر می افزایند.
چرا شیر کشویی کیز ایران؟
- کاربردها و نقش شیر فلکه کشویی کیز ایران در صنایع مختلف
- مقاومت در برابر خوردگی: جنس برنجی شیر, مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی ناشی از رطوبت و سیالات مختلف دارد.
- افت فشار کم: در حالت کاملاً باز, دیسک از مسیر جریان خارج شده و مسیر عبور سیال به اندازه قطر لوله می شود که این امر باعث حداقل افت فشار در خط لوله می گردد.
- مناسب برای کاربردهای بهداشتی: به دلیل درصد سرب پایین تر نسبت به برخی آلیاژهای برنزی دیگر, این شیرها برای استفاده در تاسیسات ساختمانی, بیمارستانی و بهداشتی مناسب تر هستند.
- سهولت در نصب و نگهداری: طراحی ساده و مکانیزم کارآمد, نصب و نگهداری از این شیرها را آسان کرده است.
حوزه کاربرد,شرح عملکرد
- تاسیسات ساختمانی و آبرسانی,قطع و وصل جریان آب اصلی به ساختمان ها, آپارتمان ها و واحدهای مجزا, کنترل جریان در رایزرهای اصلی و سیستم های گرمایشی و سرمایشی.
- شبکه های آبرسانی و آبیاری,قطع مسیر جریان در خطوط انتقال آب شهری و روستایی, و همچنین کنترل و مسدودسازی جریان در سیستم های آبیاری.
- صنایع نفت, روغن و گازوئیل,استفاده در خطوط انتقال و توزیع سیالات نفتی و گازوئیل جهت ایزوله سازی بخش های مختلف خط لوله برای تعمیر و نگهداری.
- صنایع تانکرسازی,کنترل ورودی و خروجی سیالات در تانکرهای حمل و نقل مواد.
- سیستم های پنوماتیک و هیدرولیک,قطع و وصل جریان در سیستم هایی که از هوا یا مایعات تحت فشار برای انتقال قدرت استفاده می کنند.
- مواد شیمیایی,در خطوط انتقال مواد شیمیایی غیر خورنده به برنج (بر اساس جداول مقاومت شیمیایی).
جدول سایزبندی شیر فلکه کشویی کیز ایران: انتخاب درست برای کاربرد صحیح
شیر فلکه کشویی کیز ایران در طیف وسیعی از سایزهای اینچی تولید می شود تا پاسخگوی نیازهای مختلف در تاسیسات گوناگون باشد. سایز شیر فلکه باید متناسب با قطر لوله و حجم سیال مورد نیاز انتخاب شود
- .سایز (اینچ)سایز معمول (DN)کاربرد و محل نصب متداول
- ۱/۲ اینچ (۱/۲″)DN15انشعابات کوچک, سرویس های بهداشتی, شیر قبل از کنتور در واحدهای آپارتمانی کوچک, لوله کشی داخلی.
- ۳/۴ اینچ (۳/۴″)DN20انشعابات متوسط, آبگرمکن ها, لوله کشی داخلی اصلی تر در ساختمان های کوچک, ورودی سیال به دستگاه های صنعتی کوچک.
- ۱ اینچ (۱″)DN25انشعاب اصلی ساختمان های مسکونی متوسط, ورودی سیستم های گرمایش مرکزی (پکیج و موتورخانه کوچک), خطوط فرعی صنعتی.
- ۱ ۱/۴ اینچ (۱ ۱/۴″)DN32خطوط اصلی آبرسانی به ساختمان های بزرگتر, خطوط فرعی موتورخانه های متوسط.
- ۱ ۱/۲ اینچ (۱ ۱/۲″)DN40خطوط اصلی موتورخانه های متوسط و بزرگ, سیستم های آبیاری با دبی متوسط.
- ۲ اینچ (۲″)DN50خطوط اصلی رایزرها و کلکتورهای موتورخانه, خطوط آبرسانی اصلی ساختمان های تجاری و صنعتی, شبکه های آبرسانی فرعی.
- ۲ ۱/۲ اینچ (۲ ۱/۲″)DN65خطوط اصلی با دبی بالا, شبکه های اصلی آبرسانی یا نفت و گازوئیل.
- ۳ اینچ (۳″)DN80خطوط اصلی با حجم و دبی بسیار بالا, صنایع تانکرسازی, انشعابات اصلی شبکه های انتقال سیال.
نکته مهم: انتخاب سایز شیر فلکه باید توسط متخصص تاسیسات و بر اساس محاسبات مهندسی دبی و افت فشار خط لوله صورت گیرد تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود.
پرسش و پاسخ متداول (FAQ) در مورد شیر فلکه کشویی کیز ایران
در این بخش به برخی از سوالات رایج که مصرف کنندگان در مورد شیر فلکه کشویی برند کیز ایران مطرح می کنند, پاسخ داده می شود:
س ۱: تفاوت شیر فلکه کشویی با شیر فلکه سوزنی چیست؟
پاسخ: اصلی ترین تفاوت در کاربرد است. شیر فلکه کشویی صرفاً برای قطع و وصل کامل جریان استفاده می شود و نباید برای تنظیم جریان به صورت نیمه باز به کار رود. در مقابل, شیر فلکه سوزنی (Globe Valve) برای تنظیم و کنترل دقیق دبی و فشار سیال در حالت های نیمه باز طراحی شده است, اما افت فشار بیشتری نسبت به شیر کشویی در حالت کاملاً باز ایجاد می کند. شیر کشویی کیز ایران برای ایزوله سازی خطوط ایده آل است.
س ۲: منظور از استاندارد EN ISO-228 در شیرهای کیز ایران چیست؟
پاسخ: این استاندارد بین المللی به طور خاص به مشخصات رزوه های لوله اشاره دارد. شیر فلکه کشویی کیز ایران از نوع دنده ای است و انطباق با استاندارد EN ISO-228 تضمین می کند که رزوه شیر با رزوه های لوله ها و اتصالات استاندارد اینچی سازگار بوده و آب بندی و اتصال مطمئنی را فراهم می کند.
س ۳: آیا شیر فلکه کشویی کیز ایران را می توان برای مایعات شیمیایی استفاده کرد؟
پاسخ: این شیرها از جنس برنج فورج پذیر هستند. برنج در برابر بسیاری از سیالات, از جمله آب, روغن و گازوئیل, مقاوم است. با این حال, استفاده از آن برای مایعات شیمیایی بستگی به نوع و غلظت ماده شیمیایی دارد. برخی مواد شیمیایی خورنده ممکن است به برنج یا اورینگ های NBR (آب بندی) آسیب بزنند. قبل از استفاده در خطوط شیمیایی, باید جدول مقاومت شیمیایی برنج و NBR در برابر آن ماده خاص بررسی شود.
س ۴: ویژگی «سبک» در برخی سایزهای شیر فلکه کیز ایران به چه معناست؟
پاسخ: در برخی سایزهای بزرگتر (مانند ۲ ۱/۲ اینچ یا ۳ اینچ), ممکن است دو مدل “معمولی” و “سبک” توسط کارخانه عرضه شود. مدل سبک معمولاً با کاهش جزئی در وزن و ابعاد بدنه تولید می شود و اغلب برای کاربردهایی که فشار کاری مورد نیاز کمی پایین تر از حداکثر ظرفیت PN20 است و یا بودجه پروژه محدود است, به کار می رود. با این حال, هر دو مدل باید مطابق با استانداردهای کیفی لازم باشند.
س ۵: مزیت استفاده از روش فورجینگ در ساخت بدنه شیر چیست؟
پاسخ: فورجینگ (آهنگری گرم) یک فرآیند شکل دهی فلز تحت فشار بالا است. این روش ساختار داخلی فلز (برنج) را فشرده تر کرده و عیوب ساختاری (مانند حفره های داخلی یا تخلخل) را به حداقل می رساند. نتیجه این فرآیند, بدنه شیری با استحکام مکانیکی بسیار بالاتر, مقاومت بیشتر در برابر ترک خوردگی تحت فشار و طول عمر بیشتر است که در مواجهه با فشار کاری ۲۰ بار حیاتی است. ۵. راهنمای نگهداری و نصب
برای تضمین عملکرد بهینه و طول عمر شیر فلکه کشویی کیز ایران, رعایت نکات زیر در نصب و نگهداری ضروری است: نصب صحیح: شیر باید کاملاً عمود بر خط لوله نصب شود و از اعمال تنش و گشتاور اضافی هنگام سفت کردن اتصالات رزوه شده اجتناب گردد. استفاده از نوار تفلون یا خمیر آب بندی با کیفیت برای اطمینان از آب بندی کامل اتصالات ضروری است. استفاده صحیح: همانطور که ذکر شد, شیر فلکه کشویی باید فقط در حالت کاملاً باز یا کاملاً بسته استفاده شود. چرخاندن دستگیره به صورت آهسته برای جلوگیری از ضربه قوچ (Water Hammer) توصیه می شود. بازرسی دوره ای: بررسی دوره ای محل اتصال بانت و شفت (ناحیه اورینگ) برای اطمینان از عدم نشتی و در صورت لزوم, بررسی رزوه درپوش ضروری است. (البته به دلیل تعبیه دو اورینگ در شیرهای کیز ایران, نیاز به رگلاژ بسیار کم است). تمیزی سیال: اگرچه شیرهای کیز ایران مقاوم هستند, اما عبور سیالاتی با ذرات معلق زیاد و ساینده می تواند به سیت و دیسک آسیب بزند. در چنین مواردی, نصب یک صافی (Strainer) قبل از شیر کشویی توصیه می شود.
شیر فلکه کشویی کیز ایران چیست و چگونه کار می کند؟
شیر فلکه کشویی یک نوع شیر صنعتی یا ساختمانی است که هدف اصلی آن قطع و وصل کامل جریان سیال (ON/OFF) است. ساختار و مکانیزم: این شیر از یک بدنه, یک دیسک یا “گوه” (Gate) و یک ساقه یا “استم” (Stem) تشکیل شده است. با چرخاندن فلکه یا دستگیره, ساقه به صورت عمودی حرکت می کند و دیسک متصل به آن را به داخل مسیر جریان پایین می آورد تا مسیر به طور کامل مسدود شود, یا آن را بالا می برد تا مسیر کاملاً باز گردد. مسیر جریان کامل: مهم ترین ویژگی شیر کشویی, ایجاد مسیری کاملاً باز و هم اندازه با قطر لوله در حالت باز است (Full Port). این امر باعث می شود که جریان سیال با کمترین اصطکاک و افت فشار تقریباً صفر عبور کند. جنس و استاندارد ساخت: شیر فلکه کشویی کیز ایران از برنج فورج پذیر ساخته می شود. روش فورجینگ (آهنگری گرم) تراکم مولکولی فلز را افزایش داده و استحکام بدنه را در برابر فشار و ضربه به طور چشمگیری بالا می برد. تولید این شیرها مطابق با استاندارد ملی ایران (مانند ۳۶۶۴) و استانداردهای بین المللی رزوه ها (مانند EN ISO-228) صورت می گیرد.
مدل های اصلی شیرآلات کیز ایران و کاربرد آن ها
- شیر فلکه کشویی (Gate Valve),قطع و وصل کامل جریان (ON/OFF),انشعابات اصلی آب ساختمان, ایزوله سازی خطوط در موتورخانه ها, خطوط فرعی نفت و گازوئیل.
- شیر سوزنی (Globe Valve),تنظیم و کنترل دقیق جریان (Throttling),کنترل دبی آب گرم یا بخار, تنظیم جریان در سیستم های گرمایشی و سرمایشی, مواقعی که نیاز به دبی ثابت داریم.
- شیر یکطرفه (Check Valve),جلوگیری از برگشت سیال (Backflow Prevention),بعد از پمپ ها (برای جلوگیری از بازگشت آب به پمپ), در خطوط مشترک آب گرم و سرد.
- شیر صافی (Strainer Valve),فیلتر کردن ذرات جامد از سیال,محافظت از تجهیزات حساس (مانند پمپ ها و شیرهای کنترلی) در برابر آسیب ناشی از شن و ماسه.
- شیر توپی (Ball Valve),قطع و وصل سریع جریان (ربع گرد),تاسیسات گاز, انشعابات سریع خانگی, سیستم هایی که نیاز به عملکرد سریع دارند.
مزایا و معایب شیر فلکه کشویی کیز ایران
انتخاب هر تجهیز فنی مستلزم ارزیابی دقیق نقاط قوت و ضعف آن در مقایسه با سایر رقبا و نیازهای پروژه است.
الف) مزایای برجسته
افت فشار بسیار پایین: در حالت کاملاً باز, دیسک از مسیر جریان خارج می شود و هیچ مانعی در برابر سیال وجود ندارد, بنابراین شیر فلکه کشویی ایده آل ترین گزینه برای خطوط اصلی با دبی بالا است. آب بندی مطمئن و با دوام: کیز ایران با تعبیه دو عدد اورینگ NBR بر روی شفت, آب بندی در قسمت بالای بدنه را چند برابر تقویت کرده است. این ویژگی باعث می شود با گذشت زمان, نیاز به رگلاژ مجدد مهره شش گوش (پکینگ) بسیار کم باشد و طول عمر شیر افزایش یابد. مقاومت بالا در برابر خوردگی: استفاده از آلیاژ برنج فورج شده, مقاومت عالی در برابر زنگ زدگی و خوردگی ناشی از آب, رطوبت و سیالات غیرخورنده را تضمین می کند. مناسب برای سیالات با آلودگی: به دلیل طراحی مستقیم مسیر, برای انتقال سیالاتی که حاوی مقداری ذرات معلق و رسوب هستند (مانند آب های کشاورزی یا صنعتی) مناسب است. در دسترس بودن و خدمات پس از فروش: به عنوان یک برند داخلی معتبر, محصولات کیز ایران به راحتی در سراسر کشور در دسترس بوده و از خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی مناسبی برخوردار است.
ب) معایب و محدودیت ها
عدم توانایی کنترل جریان (تنظیم دبی): بزرگترین عیب شیر کشویی این است که برای تنظیم دبی (کار در حالت نیمه باز) طراحی نشده است. استفاده در حالت نیمه باز باعث لرزش دیسک (Vibration) و فرسایش سریع سیت و دیسک می شود که به مرور زمان آب بندی شیر را از بین می برد. عملکرد کند: برای باز و بسته شدن کامل, نیاز به چرخش های متعددی دارد, که این امر زمان عملکرد آن را در مقایسه با شیرهای توپی (ربع گرد) کند می کند. فضای نصب عمودی: به دلیل بالا و پایین رفتن ساقه (از نوع ساقه بالارونده), هنگام باز بودن شیر, ساقه از کلاهک بیرون می زند و نیاز به فضای عمودی بیشتری برای نصب دارد.
نتیجه گیری
شیر فلکه کشویی برنجی برند کیز ایران, با اتکا به کیفیت ساخت فورج شده, مکانیزم آب بندی مطمئن (دو اورینگ NBR) و قابلیت ایجاد کمترین افت فشار, یک انتخاب هوشمندانه برای کاربردهای قطع و وصل جریان در کلیه سیستم های تاسیساتی و صنعتی است. آگاهی از این نکته که این شیر برای تنظیم جریان (تنظیم دبی) مناسب نیست, کلید استفاده بهینه از آن است. کیز ایران به عنوان یک برند ایرانی پیشرو, توانسته است محصولی با استانداردهای جهانی و مزایای رقابتی در بازار داخلی عرضه کند که دوام و عملکرد بلندمدت سیستم لوله کشی شما را تضمین می کند.